به نقل از «عصر ایران»

پاسخ علی مطهری به دو یادداشت عصر ایران درباره نوروز امسال

تاریخ انتشار: ۱۱ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۳۴۷۹۱

در پی انتشار یادداشت هایی در عصر ایران به قلم مهرداد خدیر و هومان دوراندیش در نقد اظهارات علی مطهری، وی پاسخ زیر را ارسال کرده است که منتشر می شود: در مصاحبه‌ای که با خبرگزاری فارس داشتم، در پاسخ به سؤالی درباره جنایات وحشتناک رژیم اشغالگر در غزه از جمله تجاوز آشکار سربازان صهیونیست به زنان مسلمان گفتم «جا داشت که امسال اعلام می‌کردیم که عید نداریم.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

» سایت عصر ایران به خشم آمد و دو مقاله از آقایان مهرداد خدیر و هومان دوراندیش در نقد این سخن منتشر کرد و هردو بزرگوار مطالبی بی‌ارتباط با موضوع را مطرح کردند به طوری که گویی منتظر سوژه‌ای برای نوشتن بودند تا نظراتشان را درباره نوروز و ایران باستان و حجاب و غیره مطرح کنند. البته متن آقای خدیر منطقی‌تر و محترمانه‌تر بود ولی متن آقای دوراندیش بی‌منطق و بی‌ارتباط‌تر با موضوع و توأم با توهین حتی به استاد شهید آیت‌الله مطهری بود.    اشکال اصلی هردو مقاله، مفروض آنها و تصور غلط آنان از تعبیر «عید نداشتن» بود که آن را مساوی با عزاداری و پخش مرثیه از صدا و سیما و جامه سیاه به تن کردن و گریه و زاری نمودن و تعطیل نوروز تلقی کرده‌ بودند تا به این بهانه حرفهای خود را بزنند؛ در حالی که فرضاً اگر اعلام می‌شد امسال به خاطر نزدیک به سی و سه هزار شهید و صد هزار مجروح و ده هزار مفقودِ زیر آوار مانده مردم مسلمان غزه عید نداریم، صرفا یک اقدام و ژست اجتماعی و سیاسی و به این معنی بود که در ایام نوروز ضمن گرامیداشت سال نو و دید و بازدید و سفر و تفریح، به یاد مردم غزه هستیم و از کمک مالی و غیره دریغ نمی‌ورزیم.   به یاد دارم در سال 1355 که رژیم گذشته تاریخ اسلامی را تبدیل به تاریخ شاهنشاهی کرد و سال نو را با عنوان سال 2535 شاهنشاهی تحویل کرد، در لحظه تحویل سال شهید آیت‌الله مطهری گفتند «اگر مردم می‌دانستند چه اتفاقی افتاده است، امسال به جای عید عزا می‌گرفتند».   این گونه تعبیرات حاکی از اهمیت موضوع و لزوم غفلت نکردن از آن است نه این که باید عزاداری و گریه و زاری کنیم. به همین جهت در آن سال خانواده ما، هم به دید و بازدید پرداختند و هم به سفر رفتند.   همین طور است زمانی که امام خمینی(ره) در سال 1356 اعلام کردند که به خاطر جنایات رژیم شاه امسال ما عید نیمه شعبان نداریم. این اقدام نیز به این معنی بود که از جنایات آن رژیم و تلاش برای ادامه نهضت غفلت نشود، نه این که سیاه بپوشیم و عزاداری و گریه و زاری کنیم. این برداشت غلطِ هردو بزرگوار باعث شد که به دفاع از نوروز بپردازند در حالی که اصلاً در آن مصاحبه رد نوروز مطرح نبود.    اسلام رسومی از ایران باستان را که منشأ عقلی داشته‌اند پذیرفته است. نوروز حاکی از انتخاب بهترین ایام سال توسط ایرانیان برای سیر در طبیعت و دید و بازدید و تفریح است و طبعاً عاقلانه است، همچنان که انتخاب یلدا به عنوان طولانی‌ترین شب سال برای دور هم نشستن و توجه به گردش فصول و شبانه‌روز در خلقت، رسمی است که منشأ عقلی دارد و طبعاً اسلام مخالفتی با آن ندارد. البته رسمی مانند سیزده بدر اگر بخواهد براساس اعتقاد به نحسی عدد 13 برگزار شود مورد تأیید اسلام نیست اما اگر به عنوان روزی در سال برای گردش در طبیعت و بهره‌مندی از آن باشد طبعاً اسلام مخالفتی با آن ندارد.    به هرحال معلوم نیست چرا این دو بزرگوار نگرانِ از بین رفتن نوروز و به قول خودشان یکی از نشانه‌های ملیت ما شدند. ظاهراً ملیت ایرانی و اسلام را دو مقوله جدا از هم پنداشته‌اند در حالی که همیشه مذهب یکی از عناصر هویت ملی هر قومی است و اسلام عنصر اصلی ملیت ایرانی است.   هر دو عزیز را به مطالعه کتاب «اسلام و مسئله ملیت» استاد مطهری دعوت می‌کنم و البته دو نسخه از آن را برای جناب آقای جعفر محمدی سردبیر سایت عصر ایران ارسال می‌کنم تا به این دو بزرگوار اهدا شود.    اما آقای هومان دوراندیش که از نامش و البته از مطالبش معلوم است که تعصبی نسبت به ایران باستان و بی‌مهری نسبت به اسلام دارد، معلوم نیست چرا موضوع را به انتخابات و مسئله حجاب و نیز رقص و شادی وصل کرده‌اند و جمله گهرباری هم گفته‌اند که «شادی بدون رقص ناممکن و بی‌معناست»! و بعد گفته‌اند علی مطهری با رقص و شادی مشکل دارد. البته بنده با شادی مشکل ندارم اما با رقص یک بانو در مقابل مردان نامحرم، مطابق اسلام مشکل دارم و رقص مردان را هم کار سخیفی می‌دانم.    عجیب است که هومان خان از بنده عبور کرده و به کتاب «مسئله حجاب» استاد مطهری و خود آن اسلام‌شناس شهید حمله کرده ‌است بر این اساس که همه چیز با گذشت زمان عوض می‌شود و طبعاً احکام اسلام هم تابع این قانون است! سپس می‌گوید «به همین دلیل امروز آثار مرتضی مطهری هم دیگر مخاطب عام ندارد».   در واقع آرزوی خود را به صورت امر واقع شده مطرح می‌کند؛ در حالی که طبق گزارش وزارت ارشاد در نمایشگاه بین‌المللی کتاب سال گذشته آثار آیت‌الله مطهری جزء پرفروش‌ترین کتابهای کشور است، و برای مزید اطلاع هومان عزیز ـ اگر ناراحت نمی‌شوند ـ عرض می‌کنم نوبت چاپ کتاب «مسئله حجاب» اکنون صد و سی و پنجم است و در هر نوبت هم به تعداد بالا چاپ شده است و اصولاً کتاب «مسئله حجاب» از پرفروش‌ترین آثار استاد مطهری است.    و عجیب‌تر این که هومان گرامی عقاید خود را به اکثریت ملت ایران نسبت داده است، در حالی که به هیچ وجه این طور نیست. ممکن است اکثر مردم با سخت‌گیری در امر پوشش موافق نباشند ولی هرگز با بی‌بندوباری موافق نیستند. به تعبیر آیت‌الله مطهری این حرفها از آنجا ناشی می‌شود که افراد می‌خواهند سبک زندگی خودشان را توجیه کنند.    به هرحال برای این هردو بزرگوار آرزوی توفیق دارم و البته از هر دو درخواست دارم که برای نقد یک سخن اولاً مقصود گوینده را دریابند و ثانیاً همان مقصود را نقد کنند نه این که به گوینده نسبتهای ناروا بدهند و بعد حرفهای نگفته او را نقد کنند و در واقع به این بهانه حرفهای خود را بزنند و عقده‌گشایی کنند.     کانال عصر ایران در تلگرام

منبع: عصر ایران

کلیدواژه: علی مطهری جوابیه مهرداد خدیر نوروز غزه عید آیت الله مطهری دو بزرگوار مسئله حجاب عصر ایران

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۳۴۷۹۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

امروز چهلم بهار است؛ جشنی که از یاد رفته!

«چهلم نوروز» مصادف با دهم اردیبهشت‌ماه از جمله آیین‌های وابسته به نوروز است. آیینی که در روزگار فعلی احتمالا نام آن به گوش کمتر کسی خورده است اما هنوز هم می‌توان ردپایی از آن را در نقاط مرکزی ایران و شهرهایی مانند شیراز و کرمان دید.

به گزارش ایسنا، در ایرانِ باستان تحویل بهار مانند روزگار فعلی تنها با رسومِ پیش از این اتفاق شناخته نمی‌شد. نوروز یکی از مهم‌ترین آیین‌ها قلمداد می‌شد که ایرانیان برای پیش و پس از آن خود را آماده می‌کردند و کارها و مناسک خاصی انجام می‌دادند. بنابراین رسوم نوروزی مانند امروز تنها به جشن‌هایی مانند چهارشنبه‌سوری، خانه‌تکانی، سبز کردن دانه‌ها، نوروزخوانی، جشن گلدان، تکم‌گردانی و... محدود نبود و تا مدتی بعد از نوروز هم ادامه داشت.

به همین علت است که برخی نوروز را نه یک روز و نه سیزده روز می‌دانند؛ به اعتقاد آنها نوروز یک بازه زمانی است. در این زمینه شبان میرشکرایی - مدیر اجرایی پرونده جهانی نوروز در یونسکو پیش از این به ایسنا، گفته بود: «از وقتی که این تحول طبیعی اتفاق می‌افتد، در نقاط گرمسیرتر به میانه زمستان می‌رسد و در نقاط سردسیر به میانه بهار. اشعاری هم داریم به این شرح که «اینک بیامده است به پنجاه روز پیش/جشن سده طلایه جشن نوروز روشنی»، یعنی جشن سده را طلایه‌دار نوروز و نوبهار دانسته‌اند. از آن طرف در حوزه فرهنگی شمال غرب ایران در منطقه آذربایجان تفسیری است که تا وقتی توت از درخت نیفتاده، نوروز است و زمان آن تا اواخر اردیبهشت‌ماه است؛ یعنی یک بازه سه‌ماهه برای نوروز داریم. هرکسی در این بازه سه‌ماهه به سبک و سیاق، رنگ و آیین خودش نوروز را پاس می‌دارد و نمی‌توانیم او را محدود به یک بازه زمانی کنیم.»

بر این اساس آداب و آیین‌های مربوط به نوروز (بر اساس تعریف امروزی از این مناسبتِ ۱۳ روزه) در سه گروه پیشانوروزی، هنگام نوروز و پسانوروزی طبقه‌بندی می‌شود؛ موضوعی که بنابر آنچه گفته شد احتمالا در گذشته‌های دور اینگونه نبوده است.

بخت‌گشایی با توسل به ماهی دندان‌طلا!

برای چله نوروز در شیراز دو جشن آب و گل‌های محمدی و جشن بخت‌گشایی برگزار می‌شد. جشن آب و گل‌های محمدی که تا دوره قاجار تداوم داشت در باغ دلگشا به مدت یک هفته برگزار می‌شد.

جشن بخت‌گشایی نیز در آرامگاه سعدی برپا می‌شد و آداب خاص خود را داشت. طبق این رسم، دخترانی که می‌خواستند بختشان باز شود و یا آرزو داشتند بچه‌دار شوند، باید تورهایی به رنگ سبز روی سر خود می‌انداختند و روی آن نُقل می‌گذاشتند و به شکلی که نقل از روی سرشان نیفتد از پله‌ها پایین می‌رفتند و مقابل حوضِ آرامگاه سرشان را خم می‌کردند تا نقل درون دهان ماهی دندان طلا بیفتد!

در این باور فرقی نمی‌کرد که اصلا ماهی دندان‌طلا وجود دارد یا نه و یا حتی اگر نمونه‌ای نادر از آن پیدا شود، هدف‌گیری فرد باید چقدر دقیق باشد که نقل دقیقا در دهان ماهی بیفتد. احتمالا تنها موضوع مهم این بود که اجرای این رسم خیال دختران را راحت می‌کرد که آرزویشان برآورده می‌شود.

شیرازی‌ها در کنار اجرای این مناسک یا نوعی آش به نام «دیگ جوش» می‌پختند و یا مشغول خوردن آش سبزی و کاهو می‌شدند.

جشنی برای درخواست سلامتی 

چهلم نوروز در کرمان آداب و آیین‌های خاص خود را دارد که همچنان هم برخی به اجرای آن پایبند هستند. این آیین‌ها در سال ۱۳۸۸ با عنوان «چهلم بهار» در فهرست میراث ناملموس ملی به ثبت رسیده است. کرمانی‌ها «آیین تندرستان» یا «تندرستون» را اصلی‌ترین بخش جشن چهلم بهار می‌دانند که هدف آن درخواست سلامتی و تندرستی است و هنوز به شکل جدی در این منطقه از کرمان برگزار می‌شود.

این جشن در یکی از مهم‌ترین مناطق کرمان به نام «شیوشگان» به معنای محل شیون و زاری برگزار می‌شود. دعا برای گشایش بخت، بریدن چادر عروس در این روز، آب چهل ریختن برای زنان حامله یا زائو، پختن و خوردن آش اوماج و نواختن موسیقی از جمله آیین‌های این جشن است.

جشن تندرستان در کرمان  جشن تندرستان در کرمان

در کوه شاه‌خیرالله منطقه پاریز کرمان نیز زیارتگاهی وجود دارد که در این روز مردم آنجا کنار یکدیگر جمع می‌شوند. عشایر در این روز با ظرف‌های شیر که از شب قبل دوشیده‌اند در دامنه کوه مستقر می‌شوند و با آن آش شیر می‌پزند تا در میان مردم تقسیم کنند.

سایر افراد هم زیرانداز می‌اندازند، چای درست می‌کنند و شیرینی‌هایی که از دوران دید و بازدیدهای نوروز باقی مانده را به یکدیگر تعارف می‌کنند. پس از آن هرکس که خواسته‌ای دارد راهی زیارتگاه می‌شود.

با این حال این روزها جشن «چهلم نوروز» مانند گذشته رونق ندارد و تنها در مناطقی محدود، افراد خود را پایبند به اجرای آن می‌دانند، موضوعی که باعث می‌شود این فرهنگ کهن بیش از پیش به دست فراموشی سپرده شود و احتمالا تا چند سال آینده تنها فقط نامی از آن در فهرست میراث ناملموس ملی باقی بماند.

کانال عصر ایران در تلگرام